İLERİDE Bizi Neler Bekliyor?

“Bir gün her yetenek platform şirkete dönüşmek zorunda kalacak.” - İnci Abay Cansabuncu

İşte bu söz İLERİDE Öğrenme Programı’nın “Yapay Zeka ve Yeni Teknolojiler” eğitiminin sonunda eğitmenimiz İnci Hanım’ın söylediği ve duyduğum ilk andan beri beni oldukça düşündüren bir söz. Tüm eğitimin yanı sıra sadece bu söz bile bende farklı bir bakış açısı uyandırdı.

Bir gün her geleneksel şirket, platform şirkete dönüşmek zorunda kalacak dediğimiz günlerden, bir gün her yetenek kendi başına platform şirkete dönüşecek dediğimiz günlere…

Ve şimdi şu soruyla baş başayız: Peki, ileride bizi neler bekliyor?

Gelin birlikte geçmişin, bugünün ve yarının iş dünyasına kısa bir yolculuk yapalım.

Geçmiş: Makine Çağı (Endüstri 1.0 – Endüstri 3.0)

Sanayi Devrimi’yle başlayan bu dönem, buhar gücünden elektriğe, seri üretimden otomasyona kadar birçok teknolojik dönüşüme sahne oldu. Ancak bu dönemin merkezinde insanın fiziksel gücü vardı. Kas gücü, dayanıklılık ve mekanik işler öne çıkıyordu. İnsanlar, üretim bantlarının birer parçasıydı adeta. İnsanın iş dünyasındaki değeri, daha çok "kol gücü" ile tanımlanıyordu.

Bugün: Teknoloji ve Yapay Zeka Çağı (Endüstri 3.0 – Endüstri 5.0)

Bugün geldiğimiz noktada ise işler çok farklı. Yapay zekâ, nesnelerin interneti (IoT), büyük veri, artırılmış gerçeklik (AR), makine öğrenmesi, beyin-bilgisayar arayüzleri gibi teknolojiler sadece iş yapış biçimlerini değil, aynı zamanda iş gücünün niteliğini de kökten değiştiriyor.

Günümüzde bilgiye ulaşmak değil, bilgiyi anlamlandırmak önemli. Teknolojiyi kullanmak değil, onunla birlikte düşünebilmek değerli. Artık kol gücü değil, “zihin gücü” ön planda. Bireyler artık iş gücünden çok daha fazlası olarak yetkinlikleriyle değer üreten, yaratıcılığını ortaya sunan “zihin gücü” ile iş dünyasında daha fazla yer ediniyor. Bu da yeni beceri ihtiyaçlarını beraberinde getiriyor. Bu çağda ihtiyaç duyulan yeni becerilerden bazıları şunlar:

• Algoritmik empati: Yapay zekâ sistemlerini insan merkezli düşünebilmek.
• Dijital antropoloji: İnsan – dijital teknoloji ilişkisini analiz edebilmek.
• Yapay zekâ diplomasisi: AI teknolojilerinin etik gelişimi ve kullanımı.
• Makine ahlakı kararlılığı: Etik algoritma kararlarını değerlendirebilmek.
• Yapay zekâ stres yönetimi (FOMO): Hızlı bilgi akışı karşısında zihinsel denge kurabilmek.

Gelecek: İnovasyon Çağı

İleride bizi bekleyen şey yalnızca yeni teknolojiler değil, aynı zamanda yeni düşünce biçimleri. Sürekli değişen dijital dünya karşısında insanı öne çıkaracak olan şey, değişime ve dönüşüme uyum sağlama becerisi olacak. Çünkü değişimin ve dönüşümün son derece hızlı olduğu bir çağ bizi bekliyor. İşte bu sebeple anlatırken “İnovasyon Çağı” olarak adlandırmak istedim. “Bir gün her yetenek platform şirkete dönüşmek zorunda kalacak.” Bu söz, sadece şirketlerin değil, bireylerin de kendi potansiyellerini bir hizmet, bir değer ve hatta bir ekosistem haline getirmesi gerektiğini gösteriyor. Artık yalnızca bir alanda uzman olmak yetmiyor. Gelecekte bireylerden beklenen şey, kendi bilgi ve beceri bütününü stratejik biçimde yönetebilmesi, çok disiplinli düşünebilmesi, etki alanı oluşturabilmesi ve sürekli öğrenen bir yapı kurabilmesi olacak.

Tıpkı bir platform şirketin sunduğu hizmetler gibi, bireyler de farklı alanlardaki yetkinliklerini, değerlerini ve çözümlerini sistemli biçimde sunabilen bir platforma dönüşecek. Bu da bireysel kariyer yolculuklarının gelecekte çok daha girişimci, esnek ve etkileşimli bir yapıya sahip olacağını gösteriyor.

Sonuç olarak bu hızla değişen ve dönüşen dijital çağda geleceğin iş dünyasında kazanacak olanlar kendi iç pusulasını bulmuş, onu teknolojinin yönüyle hizalayabilmiş bireyler olacak. Ve bu bireyler, sadece değişime uyum sağlamayacak… Değişimi başlatanlar olacak.

İLERİDE Programı ile bizlere böylesine kapsamlı bir öğrenme ve gelişim alanı sunan Shell Türkiye ve Bilim Virüsü ekibine ve her eğitimde bizlerde farklı ufuklar açan eğitmenlerimize çok teşekkür ederim. Ayrıca hem bizlere verdiği “Yapay Zeka ve Yeni Teknolojiler” eğitimiyle hem de söylediği sözle bu yazıma ilham olan İnci Abay Cansabuncu’ya da ayrıca teşekkürlerimi sunmaktayım.

Berna Üstçetin – Eskişehir Teknik Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Öğrencisi